5 اشتباه رایج معلمان در صحبت کردن با دانش آموزان
۵ اشتباه رایج معلمان در صحبت کردن با دانش‌آموزان
مقدمه
صحبت کردن با دانش‌آموزان، فقط انتقال اطلاعات نیست؛ بلکه بخشی حیاتی از ارتباط مؤثر و ایجاد فضای امن و انگیزه‌بخش در کلاس است. گاهی اوقات، معلمان به‌صورت ناخودآگاه جملاتی به‌کار می‌برند یا لحنی استفاده می‌کنند که اثر منفی بر روحیه و انگیزه دانش‌آموز می‌گذارد. شناخت این اشتباهات اولین قدم برای اصلاح آن‌هاست.
بخش اصلی
۱. استفاده از جملات مقایسه‌ای
جملاتی مثل «ببین فلانی چقدر بهتره از تو!» باعث تحقیر دانش‌آموز و تخریب اعتمادبه‌نفس او می‌شود. مقایسه، انگیزه نمی‌دهد بلکه بیشتر موجب احساس بی‌ارزشی می‌شود.
۲. لحن تند و تحقیرآمیز
گاهی لحن صدای ما، حتی اگر منظورمان بد نباشد، می‌تواند خشونت‌آمیز یا تحقیرکننده باشد. مثلاً جمله‌ای مثل «این که خیلی ساده بود، چرا نمی‌فهمی؟» ممکن است احساس شرم و ترس ایجاد کند.
۳. نادیده گرفتن سوال یا دغدغه دانش‌آموز
وقتی معلم بدون توجه یا با بی‌حوصلگی به سوال دانش‌آموز پاسخ می‌دهد، پیامی غیرکلامی می‌فرستد: «نظر تو مهم نیست.» این رفتارها می‌تواند شور یادگیری را کم‌رنگ کند.
۴. استفاده از کلی‌گویی‌های منفی
جملاتی مثل «شما همیشه بی‌نظمی!» یا «هیچ‌وقت درست گوش نمی‌دی!» دانش‌آموز را در یک برچسب دائمی قرار می‌دهد و امید به تغییر را از او می‌گیرد.
۵. شوخی‌های نامناسب یا کنایه‌آمیز
بعضی معلمان فکر می‌کنند که با شوخی، فضا را صمیمی‌تر می‌کنند، اما اگر این شوخی‌ها همراه با کنایه یا تمسخر باشد، تأثیر منفی جدی دارد و می‌تواند رابطه را تخریب کند.
تمرین‌های پیشنهادی برای معلمان
1. بازبینی زبان گفتار:
چند جمله‌ای که به‌طور معمول در کلاس استفاده می‌کنید را یادداشت کنید. بررسی کنید که آیا این جملات حاوی مقایسه، کنایه یا برچسب منفی هستند؟
2. تمرین لحن صدا با ضبط:
جملات رایج را با لحن‌های مختلف بخوانید و ضبط کنید. ببینید کدام لحن دوستانه‌تر، حمایتی‌تر یا آسیب‌زننده‌تر است.
3. بازخورد گرفتن از دانش‌آموزان:
گاه‌به‌گاه از دانش‌آموزان نظر بخواهید: «آیا حرف‌ها و نحوه‌ی گفتارم براتون قابل فهم و محترمانه هست؟»
این کار شجاعت و شفافیت شما را نشان می‌دهد و باعث ایجاد اعتماد می‌شود.
4. تمرین پاسخ همدلانه:
وقتی دانش‌آموزی اشتباه می‌کند، به‌جای تاکید روی اشتباه، جمله‌ای همدلانه و حمایتی بگویید مثل: «اشکالی نداره، بیاید با هم دوباره نگاه کنیم.»
دیدگاهتان را بنویسید